KIZILÇAM’IN ( Pinus brutia Ten.) BİYOLOJİSİ

Kızılçam Doğal orman ağaç türlerimiz arasında 5,4 milyon  hektarı aşan yayılış alanı ile Türkiye'de en geniş yayılışı ile birinci sırada yer alan bir türümüzdür. -  Akdeniz iklim kuşağının hakim olduğu yazları sıcak ve kurak kışları ılık ve yağışlı

Kışın ortalama sıcaklık 5-15 C yazın 25-30 C dir.

Bağıl nem ortama %60-70

Gençlikleri dona karşı duyarlıdır.

Ülkemizde Akdeniz, Ege ve Marmara Bölgelerinin özellikle kıyıya bakan yamaçlarında geniş ve saf meşcereler oluşturur. Ayrıca Karadeniz Bölgesinde Akdeniz İkliminin açıkça görüldüğü mikro klima bölgelerinde küçük parçacıklar halinde görülür.

Yine Akdeniz İkliminin nehir vadileriyle Anadolu içlerine ulaşabildiği yerlerde de yayılış gösterir.

Akdeniz Bölgesi’nin denize bakan yamaçlarında, meşcere olarak 1300 m, tek ağaç olarak da 1500 m

Eğe’ de 800 – 900 m.

Marmara ve Batı Karadeniz’de 600-700 m. Düşmektedir.

Akdeniz Bölgesi’nde 600-800 metreler arasındaki kuşak kızılçamın optimum yükselti basamağını oluşturur.

Kızılçam Karasal iklimlerden kaçınan ve deniz etkisine bağlı bir tür olan Kızılçam, genel olarak denize bakan yamaçları tercih eder.

Bu bakıyı, bir ölçüde, dağların denizlere göre uzanış durumları belirler.

Genel olarak Akdeniz ikliminin özelliklerine sahip bölgelerde yayılmıştır.

Kızılçam ağaç türünün yayıldığı bölgelerin en başta gelen yağış özellikleri, yağışların yıl içindeki dağılımının düzensiz oluşu ve yağışın genellikle sağanaklar biçiminde düşmesidir.

Kızılçam bu yağış rejimi ve şiddetli yaz kuraklığına dayanabilmesini sağlayabilecek ekolojik uyum özellikleri geliştirmiş bir ağaç  türüdür.

BİYOLOJİSİ:

Kızılçam genel olarak kalın dallı ve düzgün olmayan bir gövde yapısına sahip, 20 –25 m. ye kadar boy ve 60 cm. ye kadar çap yapabilen en önemli orman ağaçlarımızdan birisidir.

Gövdesi kalın bir kabuk ile örtülüdür.

Bu özelliği örtü yangınlarına karşı dayanıklı olmasını sağlar.

Bazı özel yetişme ortamlarında, vadi içlerinde ve iyi bonitetlerde daha boylu ve düzgün gövdeli fertlerden oluşan meşcereleri de vardır.

Alçak rakımlarda seyrek dallı ve eğri gövdelidir. Kızılçam rüzgardan etkilenir ancak, rüzgar nedeniyle hayatiyetini yitirmez.

Kızılçam alçak yükseltilerde rüzgar, otlatma ve insan        müdahalelerinin etkisi ile düzgün olmayan gövdeler geliştirebilmektedir.

 

Rakım yükseldikçe gövde yapısı da düzgün bir hal alır.

Rüzgar kızılçamın gelişiminde, gövde ve tepe şekillenmesinde büyük rol oynamakta ve onun bonitetini etkileyebilmektedir. Bu bakımdan dere içlerinde ve rüzgar almayan alanlarda çok güzel gelişme gösterir.

Genç sürgünler tüysüz, çoğunlukla kırmızımsı renklidir. Kızılçam ismini  taze sürgünlerinin kırmızı renginden almaktadır.

Genç sürgünler daha sonraları ise, yeşilimsi kahverengi renklidir. Yaşlandıkça renk bozlaşır.

İbreler en kısa 7 cm ve en uzun 25 cm uzunluktadır.

         İbre yaşı normal olarak 2 yıldır.

         En fazla 5 yıl olabilir.

         Mayıs sonunda sararan ibreler Hazirandan itibaren dökülür.

         Tohumun çimlenmesi için iyi bir çimlenme yatağı oluşturur.

İlk yaşlarda geliştirdiği kazık  kök sayesinde  yaz kuraklığını atlatabilir. Kuraklığa çok dayanıklı bir türdür

         Yaz kuraklığı daha çok alçak ve orta zondaki kızılçam ormanlarının gençleştirilmesinde kısıtlayıcı bir rol oynamaktadır.

Sıcak ve alçak rakımlarda kuzey bakılarda

Su dengesinin iyi olduğu güney bakılarda iyi gelişim gösterir

Güneşlenme süresinin uzun olduğu

Güney-güneybatı bakılarda kuraklıktan zarar görür ve gelişme zayıftır

         Ana kaya

Kireç taşı ile ayrışmış şist ve andezit ana kaya üzerinde iyi gelişme gösterir, Besin maddesince zayıf

Volkanik tüfler üzerinde gelişme zayıftır

Toprak istekleri bakımından kanaatkar olup hemen tüm topraklarda yetişir

Ph değeri 6,0-7,5 olan yerlerde iyi gelişme gösterir.

Kökün madeni toprağa ulaşmasına izin veren bir yarık    kızılçamın kayalık yerlerde bile yetişmesi için elverişlidir.

Son derece kanaatkar olan kızılçam hemen hemen bütün toprak türlerinde yetişebilmektedir.       

         Kızılçamın büyümesinde toprağın jeolojik orijinine bağlı önemli bir farklılık tespit edilmemiştir

         Kızılçamın toprak konusunda özel bir isteği yoktur.

Taze kozalak ağırlığının %4-5’i saf tohumdur.           

 Kızılçam tohumları tozlaşmadan itibaren yaklaşık 22 ayda olgunlaşmaktadır.

 Kozalakların olgunlaşıp açılmaya ve tohumlarını dökmeye başlaması ise yine tozlaşmadan itibaren yaklaşık 25-26’cı aylarda olmaktadır.

Kozalaklar 26 ayda olgunlaşır

Mayıs- ağustos döneminde çok dökülür

Olgun kozalaklar kestane ve kahverengidir

kozalaklar Kasım-Şubat aylarında toplanabilir.